سرقت اتومبیل در ایران طی سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری افزایش یافته و این سرقت‌ها نه تنها شامل خودروهای کامل، بلکه قطعات و وسایل داخلی خودرو نیز می‌شود. این موضوع سبب شده است که تقاضا برای بیمه بدنه رشد چشمگیری داشته باشد. با وجود افزایش استقبال از این نوع بیمه، نرخ ریسک در این رشته نیز به دلیل افزایش خسارات ناشی از سرقت بالا رفته است.
برای ارزیابی ریسک در رشته بیمه بدنه، میزان خسارت پرداختی و به‌ویژه شاخص‌های نسبت خسارت و ضریب خسارت بسیار حائز اهمیت هستند. بر اساس آخرین گزارش‌های بیمه مرکزی، نسبت خسارت در بیمه بدنه خودرو به ۸۰ درصد رسیده است که این رشته را به دومین رشته پرریسک در بازار بیمه تبدیل می‌کند.
طبق گزارش بیمه مرکزی، بخش عمده خسارت‌های پرداختی صنعت بیمه به چهار رشته اصلی تعلق دارد:
بیمه درمان با سهم ۴۲.۶ درصد
بیمه شخص ثالث و مازاد با سهم ۲۷.۶ درصد
بیمه زندگی با سهم ۱۱.۱ درصد
بیمه بدنه خودرو با سهم ۸.۶ درصد
در مجموع، این چهار رشته نزدیک به ۹۰ درصد از کل خسارات پرداختی را به خود اختصاص داده‌اند و سهم ۱۰.۱ درصدی باقی‌مانده مربوط به ۱۲ رشته دیگر است. این آمار به وضوح نشان‌دهنده اهمیت و در عین حال ریسک بالای رشته بیمه بدنه خودرو است.
افزایش آمار سرقت و رشد تورم، هزینه‌های جبران خسارت در این رشته را افزایش داده و شرکت‌های بیمه را با چالش‌های جدی در مدیریت ریسک مواجه کرده است. از طرفی، قیمت قطعات خودرو و هزینه‌های تعمیرات نیز بر افزایش ریسک در این رشته تأثیرگذار بوده‌اند.
در مجموع، بیمه بدنه خودرو با وجود جذابیت برای بیمه‌گذاران، برای شرکت‌های بیمه به یکی از پرریسک‌ترین و چالش‌برانگیزترین رشته‌ها تبدیل شده است. مدیریت این چالش‌ها نیازمند تدابیری مانند افزایش پوشش‌های خاص، به‌روزرسانی نرخ‌های بیمه و گسترش نظارت بر سرقت خودروها است تا بتوان این رشته را از خطرات فزاینده مصون نگه داشت.
افزایش سرقت اتومبیل در سال‌های اخیر
در سال ۱۴۰۰، بیش از ۲۳۴ هزار مورد سرقت کلی مرتبط با خودرو و ۷۴ هزار مورد سرقت دستگاه خودرو ثبت شده که در مقایسه با پنج سال پیش، رشد ۷ درصدی را نشان می‌دهد. در همان دوره، ۴۰ درصد از کل سرقت‌های کشور به خودروها اختصاص داشته است.
روزنامه هم‌میهن در آبان‌ماه ۱۴۰۲، به نقل از مقامات نیروی انتظامی اعلام کرد که تعداد سرقت خودرو در این سال به ۷۷ هزار دستگاه رسیده است. این روزنامه همچنین نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که نشان می‌دهد ۶۸ درصد مردم بیش از گذشته نگران سرقت خودرو هستند.
روزنامه اعتماد در گزارشی در آبان‌ماه ۱۴۰۲ نوشت:
«بر اساس داده‌های پلیس، شهر تهران با ۱۳ هزار و ۸۷۷ مورد سرقت خودرو، در صدر جدول قرار دارد. پس از تهران، استان خراسان رضوی با ۷ هزار و ۱۳۷ مورد، استان اصفهان با ۶ هزار و ۷۱۲ مورد، غرب استان تهران با ۶ هزار و ۲۱۵ مورد، استان البرز با ۴ هزار و ۶۰۵ مورد، و استان آذربایجان شرقی با ۴ هزار و ۱۷ مورد، بیشترین آمار سرقت خودرو را دارند.»
در این گزارش همچنین اشاره شده که پژو و پراید همچنان در صدر فهرست خودروهای سرقتی قرار دارند و به تنهایی ۸۹ درصد از خودروهای دزدیده‌شده را به خود اختصاص داده‌اند.
این آمار نشان‌دهنده افزایش نگران‌کننده سرقت خودرو در کشور و تمرکز آن در کلان‌شهرها است، جایی که بیشتر قربانیان این سرقت‌ها از وسایل نقلیه پرتیراژ استفاده می‌کنند. در عین حال، این وضعیت به یکی از دلایل افزایش ریسک در بیمه بدنه خودرو تبدیل شده است.
افزایش ریسک بیمه بدنه به همراه افزایش سرقت در ایران
در کنار افزایش سرقت در سال‌های اخیر میزان ریسک رشته بیمه بدنه خودرو هم افزایش پیدا کرده است. در سال‌های اخیر بیمه بدنه به یکی از پرریسک‌ترین رشته بیمه ایران تبدیل شده است. این در حالی است که در گذشته بیمه بدنه یکی از کم ریسک‌ترین ها بود. از سال ۱۴۰۱ رفته رفته به وضعیت پرریسک درامده است. در سال ۱۳۹۸ میانگین نسبت خسارت بیمه بدنه ۵۷درصد در سال ۱۴۰۱ به رقم ۶۵ درصد و در سال 1403 به حدود ۸۲ درصد افزایش یافته است.
در سال۱۳۹۸ این ۱۸ شرکت بیمه خصوصی با وضعیتی مناسب تر از دیگر شرکت‌های بیمه گری حدود ۱۴ هزار میلیارد ریال طی ۹ ماهه منتهی به ۳۰ آذر ۱۳۹۸ حق بیمه تولیدی کرده بودند که نسبت خسارت آنها حدود ۵۳ درصد بود. بالاترین سهم بیمه بدنه خودرو در کل پورتفو به شرکت بیمه آسیا با رقم ۱۲ درصدی تعلق داشت. که بالاترین رقم تولیدی این رشته هم به بیمه آسیا اختصاص داشت. نکته مهم‌تر اینکه هیچ شرکتی نسبت خسارتی بالای ۶۵ درصدی نداشت.
در سال ۱۴۰۱ وضعیت کمی فرق کرد. برخلاف سری قبل که بالاترین نسبت خسارت ۶۵درصدی بود در این سال بالاترین نسبت خسارت ۸۸ درصدی و به شرکت های بیمه ملت و تجارت نو اختصاص داشت. همچنان بالاترین سهم پرتفوی و تولیدی به بیمه آسیا اختصاص داشت. نسبت خسارت این شرکت ها به حدود ۶۵ درصد رسید. این ۱۵ شرکت در این دوره مورد بررسی ۴۵ هزار میلیارد ریال حق بیمه بدنه تولید کرده بودند که ۱۸ هزار میلیارد ریال آن به بیمه آسیا اختصاص داشت.
در آذر ۱۴۰۳ نسبت بیمه بدنه به رقم۸۲ درصد رسید. حالا دیگر برخی از شرکت ها بالای ۱۰۰ درصد هم نسبت خسارت دارند و نشان می‌دهد که این رشته زیان ده شده است. و بسیاری از شرکت ها از پس ریسک این رشته برنیامدند. بیمه دانا با داشتن نسبت خسارت ۱۰۵ درصدی، بیمه البرز و پاسارگاد با نسبت ۱۰۳ درصدی بیمه ما با نسبت ۱۰۵درصدی و بیمه تعاون با نسبت ۱۰۷ درصدی خسارت این وضعیت را در آذر۱۴۰۳ تجربه کردند. بیمه آسیا همچنان پیش‌تاز در حوزه بیمه بدنه خودرو در بین شرکت‌های خصوصی است.
