سن و سال زیادی ندارد. اما تکیده‌تر از آنچه باید نشان می‌دهد. با صورتی رنگ‌پریده که حالا هر زمان سفیدی صورتش از حدی بیشتر شود برای اطرافیانش انگار که زنگ خطر را به صدا درآورده باشند. دیگر نه نیازی به آوردن دستگاه سیاه و نوارهای سفید است و نه خواندن اعداد روی دستگاه. چهره رنگ‌پریده یعنی خطر به هم ریختن قند خون مادر خانواده. با نگرانی راپیدی را بیرون می‌آورند و با ترسی که نمی‌خواهند به او منتقل کنند سر باریک سوزن را به بدن بی‌حال عزیزشان تزریق می کنند. با این نگرانی که یکی دیگر از داروهایی که با زحمت و هزینه زیاد تهیه کرده بودند تزریق شد و چند روز دیگر باید دوباره در داروخانه های شهر به دنبال داروی مادر باشند و در به در جایی برای تامین حداقل دارویی خوراکی با هزینه پایین‌تر.
اما همه دغدغه‌شان همین نیست. علی پسر بزرگ خانواده که خود نیز به دیابت نوع دو دچار است همچنان که به رسید توی دستش نگاهی می‌اندازد و به شماره‌های روی تابلوی اعلانات نگاه می‌کند: «چون زمانی که قیمت دارو بالا می‌رود یا چند ماهی پیدا نمی‌شود باید برای تهیه آن به هر قیمتی تن بدهیم. چیزی گران‌بهاتر از جان عزیزمان هست؟ گرفتاری اینجاست که هر ماه کارمان شده توی صف تایید دارو ماندن و از این باجه به آن باجه رفتن برای گرفتن دو تا راپید ناقابل. خب این نسخه را از اول همان طوری کاغذی بدهید دستمان خیالمان که راحت‌تر است! هر ماه کارمان همین است. به خدا که الان گرفتاری‌مان دو برابر شده با تایید بیمه و این حرف‌ها!»
فرسنگ‌ها فاصله تا تحقق یک رویا
دولت الکترونیک رویایی بود که از ۱۷ سال پیش یکی از اهداف بزرگ کشور شد و چشم‌اندازی که از مدتها پیش احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد برای صنعت بیمه کشور ترسیم کرد و بر آن اصرار دوچندانی داشت. وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در برنامه جامع خود برای صنعت بیمه همواره به نکته مهمی اشاره داشت؛ «پیگیری ارتباطات الکترونیک سامانه‌های بیمه»، موضوعی که او در اولین نشست رسمی‌اش بعد از گرفتن رأی اعتماد خطاب به مدیران بیمه از آن به‌عنوان یکی از اهداف وزارتخانه متبوع خود یاد کرد و هشدار داد که با هرگونه مقاومتی در راستای اجرایی‌شدن این موضوع مقابله می‌کند؛ چراکه به عقیده او راه‌اندازی سامانه جامع الکترونیک با منافع عده‌ای از اهالی صنعت بیمه در تضاد است و بیمه مرکزی موظف به رویارویی با این مقاومت‌ها و مقابله‌ها و به این ترتیب بود که تکلیف ارتباط با سایر اکوسیستم ها در برنامه توسعه ششم و به تبع آن در برنامه هفتم توسعه بر گردن صنعت بیمه افتاد و بدون توجه به آمادگی زیرساخت‌ها و نیازمندی‌های خاص آن بنا به دستور مستقیم دیوان محاسبات کشور از ابتدای اسفند سال ۱۴۰۲ «الزام رسیدگی به هزینه نسخ الکترونیک» را خطاب به مدیران شرکت‌های بیمه را ابلاغ شد.
به این ترتیب که از آن تاریخ بیمه‌گران درمان تکمیلی، موظف به رسیدگی و پرداخت نسخ الکترونیک، برابر با پوشش‌های بیمه‌نامه و بدون دریافت استاد کاغذی مرتبط شدند. آن هم بدون مراجعه فرد و مطالبه کد رهگیری نسخه الکترونیک و اسناد کاغذی. اما ماجرا به همین سادگی نبود!
هاب درمان، از وعده تا عمل
هاب درمان. پروژه بزرگی که بازوی فناوری اطلاعات بیمه مرکزی عهده‌دار اجرای آن شد و یکی از وظایف اصلی آن ایجاد سامانه‌ای برخط برای رسیدگی به پرونده‌های درمان الکترونیکی صنعت بیمه بی‌نیاز از کاغذها و بروکراسی‌های پیچیده آن بود. تجربه‌ای که سال‌ها پیش در نظام بیمه‌های پایه جواب داده بود و با همه نقصی‌ها توانسته بود تا حد قابل قبولی جوابگوی نیازمندی‌های مردم باشد. هاب درمان را یکی از بزرگترین پروژه‌هایی می‌توان نام برد که بعد از سوییچ بیمه با صرف هزینه‌های بسیار در دوران مدیریت دو رییس کل بیمه وقت بیمه مرکزی از سوی سنحاب قدیم (فنحاب فعلی) در حال عملیات و اجرا تلقی می‌شد و هر بار در نشست‌های خبری و همایش‌های پرطمراق تحول دیحیتال و نوآوری و توسعه صنعت بیمه از آن به عنوان یکی از دستاوردهای صنعت بیمه و نهاد ناظر یاد می‌شد.
ولیکن پروژه درمان بیمه مرکزی زمانی زیر سوال رفت که رضا مظهری، رییس مرکز فناوری اطلاعات وزارت بهداشت بعد از دو سال از الزام به شرکت‌های بیمه و همکاری بیمه مرکزی برای اجرای طرح نسخ الکترونیک بیمه تکمیل درمان در گفت و گو با صدا و سیما عنوان کرد که تا زمستان ۱۴۰۲ بالغ بر ۶۰ میلیون اطلاعات از تامین اجتماعی و ۱۱ میلیون اطلاعات بیمه شدگان از بیمه سلامت دریافت و در اختیار بیمه مرکزی قرار گرفته است تا در هاب درمان با اتصال به وب سرویس شرکت های بیمه بعد از استحاق‌سنجی‌ها برای استفاده از حدمات بیمه تکمیلی به صورت برخط از خدمات بیمه تکمیلی استفاده کند.
پروژه‌ای که هنوز با گذشت مدتها از آغاز آن و دو سال از الزام به اجرا همچنان دارای نواقص بسیاری است. در این میان پرویز خسروشاهی رییس کل بیمه مرکزی نیز در گفت و گو با تسنیم از عدم اجرای کامل این پروژه به دلایل خاصی نظیر عدم همکاری مراکز درمانی و … صحبت کرد و اجرای کامل این پروژه را که تا امروز تکمیل آن ۵ سال به طول انجامیده صرفا به عدم داشتن دیتای مناسب نسبت داد و سهم مسئولیت خاص بیمه مرکزی در برآوردن نیازمندی های زیرساختی را ساده‌ترین قسمت ماجرا برشمرد.
جمع همه اضداد اینجاست
رییس کل بیمه مرکزی در حالی از سادگی تکمیل پروژه برخط شدن خدمات بیمه تکمیلی صحبت می کند که امروز با وجود ادعاهای بسیار بر موضوع ارائه خدمات دیجیتالی از سوی بیمه مرکزی این خدمات در ساده‌ترین شکل خود همچنان نه به صورت تمام الکترونیکی که به صورت سنتی و با خوداظهاری شرکت های بیمه انجام می پذیرد.
بنا به گزارش فرابیمه هم اکنون در فرآیند رسیدگی به نسخ الکترونیکی در لایه ارزیابی و رسیدگی به نسخ فرآیند به صورت خوداظهاری شرکت های بیمه صورت می گیرد. نکته اینجاست که با این وجود فقط یکی از شرکت های ارزیاب صنعت بیمه امکان دسترسی مستقیم به پرونده‌های فوق برای انجام عملیات را دارد و سایرین تمامی اطلاعات را به صورت سنتی از خود شرک های بیمه طرف قرارداد به روال گذشته دریافت می‌کنند.
در واقع پروژه بزرگی که با صرف هزینه‌های بسیار از آن به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای بازوی فناوری بیمه مرکزی یاد می شد امروز تنها دستاوردش صرفا ارتباط با سامانه وزارت بهداشت برای دسترسی به اطلاعات نسخ است و در این میان عمده ماموریت که همان ارزیابی و رسیدگی و پرداخت خسارت از سوی شرکت‌های بیمه است همچنان به روال گذشته و به صورت سنتی پابرجاست و چه بسا محل سردرگمی و تنش برای مردم درمانده و گرفتار در پیچ و خم های بروکراتیک سازمان‌ها.
نقض ماجرا اینجاست که همین چند روز پیش بود که بیمه مرکزی در یازدهمین دوره ارزیابی کیفیت خدمات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی، به عنوان دستگاه برتر معرفی شد و عنوان سازمان برتر در زمینه کیفیت خدمات الکترونیکی را در رقابت با کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان تعزیرات حکومتی، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت آموزش و پرورش کسب کرد!
