صنعت بیمه قرن‌ها در جهان کار خود را پیش برده و در این سال‌ها مدام تغییر کرده و از نظر شکلی و محتوایی دگرگون شده است. شاید بتوان گفت که بیمه از آتش‌سوزی شروع شد و تلاش‌هایی که برای جبران خسارت‌های ناشی از آتش‌سوزی‌های بزرگی همچون آتش‌سوزی سال ۱۶۶۶ لندن انجام شد. اما بعدتر، بیمه شقوق و شعبات بیشتری پیدا کرد و بنا به نیاز روز و اقتضائات بازار در رشته‌ها و حوزه‌هایی وارد شد که جامعه بشری هیچ تصور نمی‌کرد روزی با بیمه گره بخورند. اما شاید مهم‌ترین اتفاقی که در دهه‌های اخیر برای صنعت بیمه افتاده است، مربوط باشد به ترکیب بیمه و فناوری؛ همان که در سال‌های اخیر تحت عنوان «اینشورتک» می‌شناسیم و در ایران عمری کمتر از یک دهه دارد.
فعالیت فناوربیمه‌ها در کشور را می توان از میانه دهه نود قرن گذشته دانست. روزهایی در سال ۱۳۹۵ که نخستین اینشورتک‌های صنعت بیمه کشور در قامت اگریگیتورها یا همان سایت‌های فروش و مقایسه آنلاین سر برآوردند و بعد از مدتها چالش با نهاد ناظر توانستند با عنوان کارگزار آنلاین در میانه شرکت‌های قدیمی بیمه که بعضا با فناوری‌های نوین کاری نداشتند به فعالیت خود ادامه دهند. هرچند که به سبب تفاوت در مدل‌های کسب و کاری آنها – مدل کسب و کاری پلتفرمی- عنوان کارگزاری آنلاین نیز برای این عده که حالا برای تسهیل دسترسی به خدمات بیمه وارد کار شده بودند مشکل‌ساز شد و تعلیق‌های دوره ای تنها چیزی بود که در رقابت با شبکه نمایندگان نصیب هر کدام شد.
مسئله چالش میان کارگزاران برخط و نهاد ناظر که به سبب نداشتن آیین نامه‌ای روشن و واضح در رابطه با فعالیت نوآوران صنعت موضوعی بود که تا مدتها هرازگاهی سربرمی آورد و هر بار بعد از بحرانی که عرصه را بر نوآوران تنگ می کرد به حاشیه برده می شد. داستان سوییچ بیمه و ورود خواسته یا ناخواسته رگولاتوری به لایه کسب و کارهای آنلاین بیمه از مهم‌ترین موضوعاتی بود که دست آخر با وساطت نهادهای بالادستی و فرصت تغییر مدیران ارشد بیمه مرکزی حل و فصل شد. اما گویا ماجرای نهادناظری که پهنه رگولاتوری را بیشتر معطوف به کسب و کارهای نوپای بیمه کرده است تا شبکه قدیمی و ریشه دار بیمه، تمامی ندارد!
انحصاری که چالش‌ساز است
سنحاب یا به قولی فنحاب. بازوی فناوری اطلاعات بیمه مرکزی که قرار بود زمانی یاریگر نهاد ناظر در تفهیم و درک کارکردهای فناوری در صنعت سنت‌زده بیمه باشد و امروز خود به یکی از مهم‌ترین چالش های صنعت بیمه با نوآوران این عرصه تبدیل شده است.
هنوز مدت زیادی از تصویب آیین نامه ۱۰۵ مبنی بر شرایط تسهیلگرانه بیمه مرکزی برای تاسیس و فعالیت شرکت‌های فناوربیمه نگذشته است و هنوز دیرزمانی نیست که غائله سوییچ با تدبیر مسئولان بالادستی ختم به خیر نشده است که این بار سنحاب بیمه مرکزی به عنوان سرویس‌دهنده خاص شرکت های بیمه برای ارائه خدمات خود هر روز تعرفه‌ای جدید و شرایطی تازه تعریف می کند، گو این که انحصار ارائه خدمات حالا بهانه‌ای شده است برای اعمال فشار به کسب و کارهای فروش آنلاین بیمه و توسعه‌دهندگانی که جز استفاده از خدمات سنحاب گریز دیگری ندارند.
البته که موضوع کشاکش بازوی فناوری بیمه مرکزی با پلتفرم‌های آنلاین بیمه موضوع تازه‌ای نیست و چه در زمان میثم عسگری، مدیرعامل سابق سنحاب و چه سعید الماسی، مدیرعامل کنونی آن ادامه دارد.
آنچه این وسط سوای تاوان مالی سنگین شرکت‌های نوآور بیمه در هر بار چالش با سنحاب در کمیت و کیفیت خدمات می‌گذرد بی‌اعتبار شدن رویکردی است که به تازگی با همت معاونت طرح و نوآوری بیمه مرکزی آغاز شده بود و بارقه‌ای از امید در دل اکوسیستم فناوری و نوآوری بیمه پدید آورده بود.
تصویب آیین نامه تاسیس و فعالیت شرکت های بیمه – آیین نامه۱۰۵- و به تبع آن اصلاح آیین‌نامه سرمایه گذاری شرکت‌های بیمه برای تسهیل سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فناور بیمه و همین طور تشکیل اداره نوآوری و کسب و کارهای نوین در دل معاونت طرح و نوآوری – که تا پیش از تصویب آیین نامه ۱۰۵ معاونت طرح و توسعه نام داشت- و از سوی دیگر لزوم الحاق پیوست فناوری برای هر کدام از آیین‌نامه های مصوب بیمه مرکزی نویدبخش دقت و همیت نهاد ناظر بود برای توجه و ارزش گذاری بیشتر به روندی که سالهاست صنعت بیمه کشور را ولو به درصدی ناچیز بر هم زده است.
در این میان اقدامات کج‌دار و مریز سنحاب بیمه مرکزی در قطع هرازگاهی خدمات و سرویس های خود به کسب و کارهای مجازی بیمه و افزایش قیمت های خودسرانه که هیچ تناسبی با میزان درآمد و سود حاصل از فروش یا ارزیابی این شرکت‌ها ندارد، نه تنها جلوی رشد و بلوغ اکوسیستم نوآوری بیمه را می گیرد که فعالان این عرصه را به روند درخشانی که معاونت طرح و نوآوری بیمه مرکزی با حمایت رییس کل در پیش گرفته بود ناامید می‌سازد.
