روز ملی آگاهی از صنعت بیمه. روزی خاص در کشورهایی نظیر هندوستان و آمریکا که هر سال در بیست و هشتمین روز از ماه ژوئن (هفتم تیرماه) با تبلیغات بسیاری از سوی نهادهای قانونگذار بیمه و شرکتهای بیمهگر برگزار میشود. هنوز کسی از خاستگاه اصلی این روز خبر ندارد. شاید در میانه مأموریت بزرگی که آنها برای خود تعریف کردهاند نیز مساله چرایی انتخاب این روز اهمیت زیادی نداشته باشد. مهم کارکرد این روز است برای آگاهیبخشی جمعی و اطلاعرسانی به عموم مردم در طبقههای مختلف در جهت آشنایی با محصولات بیمهای و اهمیتی که بیمه میتواند در تأمین امنیت مادی و معنوی آنها داشته باشد.
هدف تا 25 سال آینده: بیمه زندگی
بیایید بار دیگر عنوان روز 28 ژوئن را مرور کنیم. آگاهی از صنعت بیمه و نه روز خاص صنعت بیمه. عنوانی خاص که دقیقاً بر لزوم آگاهیبخشی به عموم مردم و جلب توجه آنها به سمت لایههای پنهان کارکرد بیمه در زندگی روزمرهشان تاکید دارد. در روز آگاهی از صنعت بیمه در هندوستان و سایر کشورهایی که این روز خاص را اهمیت میدهند نه خبری از همایشها و دورهمیهای مدیران ارشد و قانونگذاران است و نه خبری از نمایشگاههای عریض و طویل با غرفهها و استندهای پر رنگ و لعاب و البته خالی از بازدیدکننده. روز آگاهی از صنعت بیمه صرفاً روز آگاهیرسانی به مشتری است. با پویشهای خاص و شعارهای روشنی که در دیدرس آنها قرار میگیرد تا ولو برای یک روز و یک دقیقه هم که شده مخاطب با نیازمندیهای خاص بیمهای خود و سادهترین روشها برای برآوردن آنها آشنا شود. یک پویش بزرگ برای ارزش بخشیدن به مفهوم بیمه در زندگی. به عنوان مثال نهاد نظارت و قانونگذاری بیمه در هندوستان تا سال 2047 میلادی تمامی برنامههای خود را معطوف به بیمههای زندگی کرده و قرار است در این مدت دولت برای افزایش ضریب نفوذ بیمه – 3.2 درصد کنونی – همه توجه خود را به توسعه و گسترش بیمههای زندگی در میان طبقات متوسط و رو به پایین هندوستان به کار گیرد. مانند رویکردی که زمانی در موضوع بیمههای خرد در پیش گرفت و تکانی اساسی به صنعت بیمه هندیها داد.
مردم نیاز خودشان را نمیشناسند
امروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی باعث بروز چالشهای جدی در کیفیت و سلامت زندگی روزمره و قدرت خرید مردم شده و از آنجا که بیمه نیز نوعی کالا به شمار میرود خرید آن برای مردم در اقتصاد تورمزده کشور میتواند با چالشهای فراوانی رو به رو و رغبت به آن هر سال رو به افول باشد. مگر این که الزام خرید به بیمههای اجباری مانند بیمه شخص ثالث آنها به سوی نمایندگان شبکه فروش بکشاند تا با غرولندی زیر لب برای وسیله نقلیهای که از قضا بعضاً همه سرمایه خانواده نیز به شمار میرود، بیمهنامهای تهیه کنند. در واقع در سالهای اخیر بیمههای داوطلبانهای همچون آتشسوزی، عمر، سرقت، زلزله و … جایگاه مناسبی در فرهنگ بیمهای جامعه نداشتهاند.
در این میان لازم است عدم اقبال محصولات بیمهای در نگاه مردم را از زاویهای غیر از موضوع اقتصاد بحران زده کشور بررسی کنیم. اگر از مؤلفه اقتصاد در ایجاد فرهنگ استفاده از محصولات بیمهای صرف نظر کنیم مهمترین عامل عدم رغبت مردم به استفاده از خدمات بیمه را تنها میتوان در عدم آگاهی و داشتن اطلاعات کافی از این دست خدمات و تأثیر بلندمدت آن در اقتصاد خانوار توجیه کرد.
امروز یکی از چالشهای بزرگ صنعت بیمه کشور عدم اطلاع عموم مردم از مزیتهای یک بیمه خاص در تمامی ابعاد آن در قالبی واضح و روشن است. البته این موضوع را میتوان از زاویهای دیگر نیز توضیح داد. شاید بهتر باشد که گزاره قبل را به این صورت تغییر دهیم که امروز بزرگترین چالش صنعت بیمه کشور عدم آشنایی عموم مردم از نیازمندیهای بیمهای خودشان است. موضوعی که مسئولیت زیادی بر دوش نهاد متولی بیمه در کشور و شرکتهای بیمه گر میگذارد. ایجاد نگرش مثبت از رویکردهای بیمهگری در نگاه مردمی که زخمخورده اقتصاد بحران زده هستند و ایجاد نگرش مثبت برای کمک به مردم برای شناختن نیازمندیهای عمده خودشان از همان دست وظایفی است که نه در همایشهای یکروزه و چند روزه میتوان به آن رسید و نه در امضای تفاهمنامههای بسیار با نهادها و سازمانهای بالادستی. این امر فقط همتی بزرگ میطلبد و یک استراتژی بلندمدت فرهنگی برای ساختن بستری منسجم بلکه که صنعت بیمه ایران نیز بتواند تجربه توسعهای پویا همچون هندوستان داشته باشند.